Beste lezer,

Heel wat lokale beleidsuitdagingen laten zich niet vangen binnen de bestuurlijke grenzen van één lokaal bestuur. Evenmin lenen zij zich voor een uniforme aanpak vanuit de Vlaamse overheid. Ze zijn ook per definitie sectoroverschrijdend. Klimaat is het voorbeeld bij uitstek dat dit illustreert. Het vergt keuzes in tal van domeinen. Klimaatadaptatie en -mitigatie heeft impact op de wijze waarop en waar we wonen en werken. Op de wijze waarop en wanneer we ons gaan verplaatsen. Op de inplanting en organisatie van onze energievoorziening, van zorg, onderwijs en vrije tijd. Op landbouw, industrie, economie en open ruimte. Het plaatst ons ook voor vraagstukken omtrent kansarmoede en betaalbaarheid. Enzovoort.

Lokale besturen zijn voor mij het bestuursniveau bij uitstek om veel van die uitdagingen aan te pakken. Het is het niveau waar al die vraagstukken samen komen en waar, los van ideologie, samen wordt gewerkt aan oplossingen. Maar omdat er soms nood is aan capaciteitsversterking en/of omdat veel van dergelijke uitdagingen niet stoppen aan de grenzen van een gemeente, zijn bestuurders steeds meer oplossingen gaan zoeken op bovenlokaal niveau. Daardoor is een amalgaam van structuren en samenwerkingsverbanden actief op regionaal niveau. Vaak met heel goede bedoelingen opgericht vanuit lokale pragmatiek of een Vlaamse sectorale logica. Maar onvoldoende afgestemd op elkaar. Een belangrijke lokale sterkte, namelijk de verbinding en verknoping van beleid, valt hierdoor weg.

Op 1 april 2022 gaf de Vlaamse Regering haar principiële goedkeuring aan het voorontwerp van Regiodecreet. Daarmee wordt Vlaanderen ingedeeld in referentieregio’s die zo veel mogelijk de afbakening moeten vormen van de bovenlokale samenwerkingsverbanden. Dit is geen louter bestuurskundige oefening. Regiovorming gaat over meer impact creëren, over een slagkrachtiger en efficiënte overheid die beter gewapend is om de complexe uitdagingen aan te pakken die zich steeds meer stellen. Door niet steeds met andere besturen samen te werken is meer beleidscoherentie mogelijk en kunnen uitdagingen beter aangepakt worden.

De afbakening van de referentieregio’s is uiteraard slechts een eerste stap. Belangrijker is nu wat de komende jaren in die regio’s zal gebeuren. We roepen de lokale besturen op en moedigen hen aan om stappen vooruit te zetten binnen hun regio. Nu al zorgt het debat op het terrein voor een positieve dynamiek. Er ontstaan spontaan synergieën, er is voluntarisme om voort te bouwen op de principes van de regiovorming. Ons beleid is erop gericht om dit aan te wakkeren en te ondersteunen. Dit digizine biedt u een inkijk op hoe we dit doen.

Veel leesplezier!

Bart Somers De Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur, Bestuurszaken, Inburgering en Gelijke Kansen